AŞURE GÜNÜ VE ÖNEMİ

Ahmet YILDIZ

11.11.2013 - 15:21 Yayınlanma

27.07.2022 - 11:24 Güncelleme

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم

Bütün hamtlar ve övgüler Allahu Teâlâ’ya mahsustur. Kâinat’ın zerresi adedince, Salât ve selam bütün insanlığın Efendisi, Hz.Muhammed (s.a.v.) ‘e âline ve ashabına olsun.

Değerli okurlarım! Aşure, Hicri ayların birincisi olan Muharrem’in onuncu günüdür. Muharrem ayı İslami yılın başlangıcı olması bakımından Müslümanlarca çok değerlidir.

Aşure günü adını alan bu günde oruç tutulurdu. Aşure orucu denen bu oruç, İslâm’dan önce Araplar’ca bilinirdi. Aşure kelimesinin İbranîce aşar’dan geldiği ve o günde Arapların oruç tuttuğu dikkate alınırsa, kelimenin bütün Semavi diller arasında ortak bir kelime olduğu anlaşılır.

Bu kelime Yahudilerde büyük kefaret günü için kullanılmıştır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Medine-i Münevvere’ye geldiği zaman Yahudilerin Aşure günü oruç tuttuklarını gördü ve bunun ne orucu olduğunu sordu. Cevap olarak şöyle dediler:

“Bugün, iyi bir gündür. Allah (c.c.), İsrail Oğulları’nı Firavun’un zulmünden bugün kurtarmıştır. Hz. Musa (a.s) Allah’a (c.c) şükür için bugünde oruç tutmuştur. Biz de tutarız” dediler. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) “Biz Hazreti Musa’nın (a.s.) sünnetine sizden daha yakınız” dedi ve o gün oruç tuttu, ashabına da tutmalarını emir buyurdu.

Hz. Aişe’den (r.anha.) nakledilen şu hadiste, Allah Rasulü’nün (s.a.v.) Mekke-i Mükerreme döneminde de Aşure orucu tuttuğu anlaşılır.

“Cahiliye devrinde Kureyş Aşure gününde oruç tutardı. Hicretten önce Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de Aşure orucu tutardı. Medine-i Münevvere’ye hicret ettikten sonra bu oruca devam etti. Ashabına da tutmalarını emretti. Ertesi yıl Ramazan orucu farz kılınınca aşure günü orucunu bıraktı, isteyen bu orucu tuttu, dileyen de bıraktı.” (Buhari Savm)

Ayrıca Yahudilere benzememek için Muharrem’in 10. gününü yalnız tutmamalı 9. ve 10. günü oruç tutmalı veya 10. ve 11. günlerinde oruç tutulmalıdır. Muharrem’in ilk 10 günü ve hassaten onuncu (Aşure) günü çok faziletlidir.

Aşure günü birçok hadiselere sahne olmuş hatıralı bir gündür.

1-Hazreti Nuh’un (a.s.) gemisinin bugünde tufandan kurtulup selamete ermesi (Aşure adlı tatlının menşei de buna dayanır.) Gemidekiler o günü kutlamak istemişler ve geminin ambarında arta kalan erzakı karıştırıp bir aş pişirmişler.

2-Hazreti Âdem’in (a.s.) tövbesinin kabul edilmesi,

3-Hazreti Musa’nın (a.s.) kavminin Firavun’un zulmünden kurtulmaları,

4-Hazreti Eyyub’un (a.s.) hastalığından şifa bulması,

5-Hazreti İbrahim’in (a.s.) Nemrut’un ateşinden halas bulması,

6-Hazreti Yakup’un (a.s.) Hazreti Yusuf’a (a.s.) kavuşması ve ıstırapların sona ermesi Aşure gününde olmuştur.

Hz. Ebu Hureyre’den (r.a.) rivayet edilen hadisi şerifte: “Ramazan’dan sonra en sevaplı oruç ilahi ay olan Muharrem’de tutulandır” buyrulmuştur.(Tirmizi)

Hz. Ali (r.a.) şöyle rivayet etmiştir: Bir adam gelip Allah Rasulü’ne (s.a.v.) sordu: “Ya Rasulallah! Ramazan’dan sonra hangi ayda oruç tutmamı emir buyurursunuz?” Efendimiz (s.a.v.) “Eğer Ramazan’dan sonra oruç tutacaksan, Muharrem’de tut! Zira o, Allah’a (c.c.) ait bir aydır. Onda bir gün vardır ki, bir kavmin tövbesini o gün kabul buyurdu, başka kavimlerin de tövbe ve niyazlarını o gün kabul buyurur” buyururlar. (Tac: c. 2)

Bir hadisi şerifte,”Aşure gününde evlad-ü iyalina bolluk gösterenin bütün senesinde Allah (c.c.) bolluk ihsan eder. Buyrulmuştur. Ebu Katede’ (r.a.) den şöyle rivayet edilmiştir. Güzeller güzeli (s.a.v.) Aşure günü orucunu faziletinden soruldukta: şöyle buyurdular: Geçen senenin günahlarını örter. (Sahih-i Müslim,)

“Her kim Muharremden bir gün oruç tutarsa ona her güne karşılık 30 gün (oruç sevabı) vardır.” (Gunyet’üt Talibin)

Güzeller güzeli (s.a.v.) buyuruyor ki: “Kim, muharrem ayından bir gün oruç tutarsa, o ayda tuttuğu her gününe karşılık o kimse için otuz sevap vardır.” (Abbas, İmam Suyuti)

Aşure günü yapılması güzel olan ibadetler,

1- Aşure günü oruç tutmak sünnettir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
“Aşure günü oruç tutanın, bir yıllık günahları affolur.” (Müslim,)

Aşurenin faziletinden faydalanın! Bu mübarek günde oruç tutan, melekler, peygamberler, şehitler ve Salihlerin ibadetleri kadar sevaba kavuşur.([Şir’a)

Peygamber efendimiz(s.a.v.) bir gün öğleye doğru buyurdu ki:

Herkese duyurun! Bugün bir şey yiyen, akşama kadar yemesin, oruçlu gibi dursun! Bir şey yemeyen de oruç tutsun! Çünkü bugün Aşure günüdür. [Buhari, Müslim, Ebu Davud]

Güzeller güzeli (s.a.v.), bugün bir hurmayı mübarek ağzında ıslatıp çocukların ağzına verirdi. Çocuklar, Resulullahın mucizesi olarak akşama kadar bir şey yiyip içmezlerdi. Bugün bazı hayvanların bile bir şey yemediği bildirilmiştir.

Bir avcı, Aşure günü, bir geyik yakaladı. Geyik, yavrularını emzirip akşamdan sonra dönmek üzere, avcının izin vermesi için, Resulullah efendimizden, şefaat istedi. Avcı, geyiğin akşama kalmadan hemen gelmesini isteyince, geyik, Bugün Aşure günüdür. Bugünün hürmetine yavrularımızı emzirmeyiz. Onun için akşamdan sonra gelmek için izin istedim dedi. Bunu duyan avcı, geyiği Resulullaha hediye etti. O da, geyiği serbest bıraktı.

2- Sıla-i rahim yapmalı. Yani akrabayı ziyaret edip, hediye ile veya çeşitli yardım ile gönüllerini almalı. Hadis-i şerifte, Sıla-i rahmi terk eden, Aşure günü akrabasını ziyaret ederse, Yahya ve İsa’nın sevabı kadar ecre kavuşur, buyuruldu. (Şir’a)

3- Sadaka vermek sünnettir, ibadettir. Hadis-i şerifte, Aşure günü, zerre kadar sadaka veren, Uhud Dağı kadar sevaba kavuşur, buyuruldu. (Şir'a)

Bugün ibadettir diye aşure pişirmek günahtır. Aşurenin bugüne mahsus ibadet olmadığını bilerek, bugün aşure veya başka tatlı yapmak günah olmaz, sevap olur. Bu inceliği iyi anlamalı. Tedavi niyetiyle sürme çeken bugün de sürmelenebilir. Hadis-i şerifte, (Aşure günü ismidle sürmelenen, göz ağrısı görmez buyruldu. (Hakim)

4- Çok selam vermeli. Hadis-i şerifte, “Aşure günü, on Müslüman’a selam veren, bütün Müslümanlara selam vermiş gibi sevaba kavuşur, buyruldu. (Şir'a)

5- Çoluk çocuğunu sevindirmeli! Hadis-i şerifte, “ Aşure günü, aile efradının nafakasını geniş tutanın, bütün yıl nafakası geniş olur, buyruldu. (Beyheki)

6- Gusletmeli. Hadis-i şerifte, Aşure günü gusleden mümin, günahlardan temizlenir, buyruldu. (Şir'a) Bu sevaplar, itikadı düzgün olan, namaz kılan ve haramlardan kaçan mümin içindir. Bunlara riayet etmeyen kimse, Aşure günü, bir değil, defalarca gusletse, günahları affolmaz.

7- İlim öğrenmeli! Hadis-i şerifte, Aşure günü, ilim öğrenilen veya Allahü teâlâyı zikredilen bir yerde, biraz oturan, Cennete girer, buyruldu. Bu gece ilim olarak, ehl-i sünnete uygun bir kitap, okumalı.. Ayrıca Kur’an-ı kerim okumalı, kazası olan kaza namazı kılmalı. Bol bol tövbe ve istiğfar edilmeli.